Kadınların evlenme ve anne olma yaşını ertelemesi nedeniyle yardımcı üreme tekniklerine son yıllarda ihtiyaç artmıştır. Yardımcı üreme teknikleri dendiğinde aklımıza aşılama ve tüp bebek tedavisi gelir.
Aşılama işlemi, özellikle erkeğe bağlı şekilde oluşmuş olan kısırlık durumunda tercih edilen ve tüp bebek uygulamasının bir aşaması olarak varsayılan yöntemdir. Çiftlerin kısırlık tedavisi süreçlerinde, ilk önce kısırlığa sebep olan etkenler göz önünde bulundurulur. Erkeklerde gerçekleşebilen testis fonksiyonlarındaki deformasyonlar, sperm kanallarında görülebilen anomaliler gibi değişik etkenler kısırlığa sebep olabilir.
Aşılama Nedir? Kimlere Uygulanır?
Aşılama spermlerin rahim içine verilmesi işlemine denir. Aşılamada erkek mastürbasyon yoluyla sperm verir ve bu spermler bazı işlemlerden geçirilerek kaliteli olanlar seçilir. Seçilen iyi kalitedeki spermler döllenmenin olacağı tüplere en yakın mesafe olan rahim boşluğuna ince bir kateter yardımı ile verilir.
Aşılama işlemi ağrılı bir işlem değildir. Normal jinekolojik muayene pozisyonunda yapılır. Aşılamada kullanılan kateter çok ince olduğu için hasta ağrı, acı duymaz.
Verilen spermler çatlamış olan yumurta ile tüplerde karşılaşır. Sperm yumurtayı sağlıklı bir şekilde dölleyebilirse embriyo oluşur. Daha sonra bu embriyo rahime gider ve rahime tutunur (implantasyon) ve gebelik oluşur.
Aşılama tedavisi aşağıdaki durumlarda uygulanır
- 1 yıl korunmasız ve düzenli ilişkiye rağmen gebe kalamama
- Açıklanamayan kısırlık sorunu olanlar
- Ejekulasyon (boşalma) problemi olanlar
- Sperm sayısı ve hareketinde azalma olanlara uygulanabilir
Tüp Bebek Nedir? Kimlere Uygulanır?
Tüp bebek kadından alınan yumurtaların laboratuvar ortamında erkekten alınan spermlerle döllenmesi işlemine denir. Doğal sikluslarda veya aşılamada amaç 1-2 yumurtanın gelişmesi iken tüp bebek tedavisinde amaç ilaçla çok sayıda yumurta geliştirmektir.
Aşılama ile Tüp Bebek Uygulama Farkı
Aşılama tüp bebek değildir. Her ikisi de kısırlık tedavisinde kullanılan yardımcı üreme teknikleridir ve aralarında bazı farklılıklar vardır.
Aşılama yöntemi ile tüp bebek tedavisi arasındaki en önemli farklardan biri geliştirilen yumurta sayısıdır. Hem aşılamada hem de tüp bebek tedavisine adetli başlanır.
Her ikisinde de yumurta geliştirici ilaçlar kullanılır. Ancak aşılama tedavisinde kullanılan ilaç dozu tüp bebek tedavisinden çok daha düşüktür. Çünkü aşılamada amaç 1-2 yumurta geliştirmek iken, tüp bebek tedavisinde amaç 8-10 arasında yumurta geliştirmektir. Aşılama ile tüp bebek arasındaki en önemli fark budur.
Aşılama yöntemi ile tüp bebek yöntemi arasında uygulama olarak da fark vardır. Aşılamada seçilmiş olan spermlerin kendisi gidip yumurtayı döller. Yumurtalar dışarı alınmaz. Döllenme kadının tüplerinde kendi kendine gerçekleşir. Ancak tüp bebek tedavisinde olgun yumurtalar toplanır ve dışarı alınır. Toplanan bu yumurtalar laboratuvar ortamında spermle döllendirilir. Yani dölleme işlemi kendi kendine olmaz, embriyolog tarafından mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemi ile yapılır.
Aşılama ile tüp bebek arasındaki farklardan bir diğeri de şudur; Aşılamada sperm tarafından tüplerde döllenen yumurta 3-5 gün sonra rahime gider ve rahime tutunur. Tüp bebek yönteminde ise mikroenjeksiyon yöntemi ile oluşturulan embriyo 3-5. Günde rahime transfer edilir.